Mijn pup trekt aan de lijn!
Trekken aan de lijn is een veel voorkomend probleem
Wanneer ik bij de eerste les aan mijn cursisten vraag wat ze met de puppycursus willen bereiken, zeggen de meeste cursisten: “Het trekken aan de lijn afleren”. Het trekken is zo’n beetje het meest voorkomende probleem waar mensen met een hond tegenaan lopen. Heb je een klein hondje, dan is het nog wel te doen, al is het ook niet fijn natuurlijk, maar wordt je pup straks 30 – 40 kilo, dan wil je toch écht zo snel mogelijk van het probleem af! Trekken is het makkelijkste af te leren bij een pup, maar ook als volwassen hond kun je hier nog wat aan doen.
Waarom trekt een hond aan de riem?
Er zijn verschillende oorzaken waarom een hond trekt. Meestal is dit omdat hij iets ziet of ruikt waar hij graag naar toe wil. Vooral bij pups zie je dit, want die willen nog alles ontdekken. Door te trekken komt de pup waar hij wil zijn en als het baasje dit toelaat, leert je pup al snel dat trekken aan de lijn het gewenst effect heeft; hij komt immers daar waar hij graag naar toe wil. Het is zelf-belonend gedrag, wat de hond snel door heeft.
Een andere reden dat honden trekken is dat het normale looptempo van grotere honden vaak hoger ligt dan dat van mensen. Wanneer een hond zijn eigen looptempo aanhoudt, zal er - omdat hij sneller loopt dan de eigenaar - al snel spanning op de lijn ontstaan.
Jonge honden zullen vanwege hun vaak onstuimige gedrag en hogere energieniveau meer moeite hebben om zich te focussen op de baas en daardoor eerder geneigd zijn om aan de riem te trekken. Vaak wordt het in de loop van de tijd een gewoonte om te trekken, omdat het de hond nooit anders is aangeleerd.
Het trekken aan de lijn afleren
Het trekken aan de riem afleren is in principe geen moeilijke training, zolang je maar een flinke dosis geduld hebt en consequent blijft. Wanneer je het trekken af wilt leren, beslis je dat de hond vanaf dat moment NOOIT meer mag trekken. Dus ook geen uitzonderingen maken om even snel iemand te begroeten of omdat je haast hebt en even een snel rondje wilt lopen. Dit is namelijk de valkuil waar veel mensen intrappen. Wanneer je niet consequent bent, is het voor de hond onduidelijk wanneer hij wel en niet mag trekken en dan wordt het lastig om het gedrag af te leren. Uiteindelijk wil je de hond leren om te kunnen wandelen zonder spanning op de lijn. Het trekken moet dus altijd een averechts effect krijgen, in plaats van zelf-belonend te werken.
Veel mensen verwarren het lopen met een ontspannen lijn met het ‘volgen’. Dit is echter niet hetzelfde. 'Volgen' is namelijk een commando, waarbij de hond strak naast het (linker)been van de baas loopt. Dit vraagt veel concentratie van een hond. Tijdens een wandeling van bijvoorbeeld een half uur is het wat concentratie betreft voor de hond niet haalbaar om continu het commando ‘volg’ op te volgen. Ze moeten ook lekker kunnen snuffelen onderweg.
Wat je beter niet kunt doen
Veel mensen proberen het trekken af te leren door een ruk(je) aan de riem te geven (aversietraining). Dit werkt wellicht eventjes maar is niet de juiste manier om het trekken af te leren. De beloning van het trekken weegt voor de hond namelijk vaak zwaarder dan de correctie van de baas. Daarnaast snappen honden vaak niet waarvoor ze gecorrigeerd worden. Sommige honden zullen denken dat ze gecorrigeerd worden voor het lopen in een bepaalde richting. Zij snappen dit dan echter niet omdat de baas na de correctie wel samen met hem in diezelfde richting verder loopt. Daarnaast voelt het rukken aan de lijn onaangenaam voor de hond en draagt het niet bij aan een goede hond-baasrelatie. Het rukken kan ook leiden tot schade in het halsgebied van de hond.
Een flexlijn of rollijn wordt ook veel gebruikt om de hond tijdens het wandelen wat meer vrijheid te geven, maar deze lijn kan trekken aan de riem juist verergeren. Het is voor de hond namelijk onduidelijk wat de lengte van de riem is en waar de grens ligt. De ene keer is dat lang en dan weer kort. Om het voor de hond duidelijker te maken, zou je met behulp van commando’s een verschil kunnen maken door bij gebruik van de korte lijn bijvoorbeeld het commando ‘naast’ te gebruiken en de lange lijn het commando ‘vrij’. Zo snapt de hond beter waar hij aan toe is. Wanneer je echter wilt gaan trainen dat de hond niet meer mag trekken aan de riem, dan is het advies om een vaste lijn te gebruiken die niet niet in lengte verstelbaar is.
Hoe kun je het meelopen aan een slappe lijn aanleren?
Er zijn een aantal trainingsmethoden die je kunt gebruiken om het meelopen aan een slappe lijn aan te leren. Deze methodes werken echter alleen wanneer ze gedurende een langere tijd worden toegepast. Daarnaast is het belangrijk dat je dus consequent bent en dit gedurende de gehele training blijft. Er mag dus geen enkele wandeling 'gesmokkeld' worden.
Trekken is (direct) stilstaan
Deze methode houdt in dat je stopt met lopen zodra er spanning op de riem komt. Hierbij zeg je niets tegen de hond. Op deze manier kan de hond zijn beoogde doel niet bereiken en wordt hij gedwongen om zijn aandacht op jou te richten. Het trekken aan de lijn wordt zinloos. Je wacht nu tot de hond aandacht voor jou heeft (bijvoorbeeld tot hij naar je kijkt) en de hond er zelf voor zorgt dat de spanning van de halsband af gaat. De meeste honden zullen na verloop van tijd een stapje terug doen. Op dat moment kun je de hond met je stem of wat lekkers belonen en weer verdergaan met de wandeling. Iedere keer dat er spanning op de riem komt, stopt je direct met lopen. Je hond leert zo dat trekken niets oplevert.
Indien je hond het commando 'naast' kent, kun je in plaats van te wachten tot de hond een stapje terug doet, ook vragen of de hond ‘naast’ komt. Als hij dit netjes gedaan heeft, kun je weer verder lopen. Het is daarnaast belangrijk om de hond ook te belonen wanneer hij uit zichzelf aandacht voor jou heeft of netjes met je meeloopt zonder te trekken. Dit wordt helaas nog wel eens vergeten. Deze manier is natuurlijk tijdrovend en je hebt er veel geduld voor nodig. Het houdt vaak in dat je tijdens een korte wandeling soms wel 20 keer (of meer) moet stoppen onderweg. Dit maakt het wandelen aan het begin van deze training niet bepaald leuk en veel mensen geven de moed al snel op. Maar als je consequent blijft doorzetten, zal je merken dat je na verloop van tijd resultaat boekt. En vanaf dat moment wordt het trainen leuk!
Wanneer het lopen aan een ontspannen lijn goed gaat, kun je af en toe extra aandacht van de hond vragen door verschillende looptempo’s aan te houden of door af en toe een andere richting op te lopen dan de hond verwacht. Bijvoorbeeld van een snelle naar een langzamere pas en af en toe een bochtje naar rechts of links te maken. Hierdoor moet de hond alert zijn op de baas om zich daar op aan te kunnen passen. Je zult merken dat je hond dit leuk vindt.
Trekken is (direct) omdraaien
In plaats van direct te stoppen als de hond trekt, kun je jezelf ook direct omdraaien. In plaats van dat de hond jou leidt, zorg je er op deze manier voor dat jij de hond leidt. Zodra er spanning op de lijn komt, verander je direct 180 graden van richting en loop je de andere kant op. Wanneer de hond met je meeloopt en er geen spanning op de lijn is, kun je hem belonen. Ook op deze manier leert de hond dat trekken averechts werkt en hem niet zal brengen waar hij heen wil. Het nadeel is dat je steeds hetzelfde stukje loopt, maar zolang je weet waar je het voor doet (uiteindelijk rustig kunnen wandelen zonder trekken), dan is het dat wel waard!
Hoe kun je voorkomen dat een pup gaat trekken?
Pups kunnen in het begin nog niet netjes aan de hondenriem lopen. Dit komt doordat het wandelen aan de riem helemaal nieuw is en ze alles nog willen ontdekken en overal willen snuffelen. Je kunt wel van jongs af aan beginnen met de training om netjes aan de riem te leren lopen. Wanneer de pup (toevallig) netjes naast je loopt of even naar je kijkt, beloon je hem. Na enige tijd zal hij de link kunnen leggen tussen netjes wandelen en een beloning krijgen. Daarbij kun je de pup met wat lekkers in je hand verleiden om netjes naast je te lopen. Je kunt daar vervolgens het commando ‘naast’ aan gaan koppelen. Bij een jonge pup heeft het geen zin om dit commando voor de handeling te geven, want dit begrijpt hij nog niet. Er is op straat vaak veel te veel afleiding en de kans dat de hond het commando niet opvolgt is erg groot. Geef het commando dus pas op het moment dat de hond daadwerkelijk netjes naast je loopt. Wanneer de hond ouder wordt, kan dit commando uiteraard wel gebruikt worden om een handeling van de hond te vragen. Hij heeft dan geleerd wat ‘naast’ betekent.
Wanneer de pup iets ziet waar hij graag naartoe wil en daardoor gaat trekken aan de riem, kun je het beste proberen om de aandacht van je pup te krijgen door wat lekkers aan te bieden, een gek geluidje te maken of door je knieën te gaan. Zodra de pup bij je is, wordt hij beloond en loop je vervolgens een stukje verder. Op deze manier leert hij langzaam maar zeker dat trekken aan de riem niets oplevert en dat aandacht voor de baas beloond wordt. Pas wel op dat de hond de link niet gaat leggen, tussen ergens naar toe trekken en daarna terug komen bij de baas en beloond worden, want dan zal hij de volgende keer weer gaan trekken. Sommige pups hebben dit razendsnel door 😉
Hulpmiddelen
Er zijn een aantal hulpmiddelen ontwikkeld om trekken aan de riem tegen te gaan, zoals een Gentle Leader, U-lead en een Halti-Harnas. Deze middelen kunnen effectief zijn in het verminderen van trekken, maar ze leren het trekken aan de lijn niet af. Daarnaast zullen sommige honden gewend raken aan deze hulpmiddelen en alsnog gaan trekken. Het trainen van wandelen met een ontspannen lijn is op de lange termijn dus veel effectiever, maar het kost wel veel geduld!
Gentle leader
De Gentle Leader is een band dat over de snuit van de hond gaat en zorgt ervoor dat de kop van de hond tijdens het trekken opzij getrokken wordt. Hierdoor zal de hond minder geneigd zijn om te trekken. Deze band kan door sommige honden als vervelend worden ervaren. Het is dan ook belangrijk om het dragen van een Gentle Leader langzaam te introduceren en aan te leren. Ook is het aan te raden om gebruik te maken van twee lijnen (1 lijn vastmaken aan de Gentle Leader en 1 lijn aan de halsband), omdat sommige honden de Gentle Leader weleens handig weten af te doen.
U-lead of Halti-Harnas
Ook zijn er de U-lead of Halti-Harnas te koop. Hiermee kan de hond beter gestuurd worden, omdat de riem op de borst van de hond bevestigd kan worden. De hond wordt hierdoor uit balans getrokken waardoor trekken moeilijker wordt.
De U-Lead en Halti-Harnas zijn trainingshulpmiddelen die bijna elke hond direct accepteert wanneer je ze bij de hond om doet en de meeste honden stoppen ook direct met trekken. Trekt de hond wel, dan brengt hij zichzelf uit balans, waardoor meteen de druk van de lijn valt. Het is belangrijk dat u meteen gaat beginnen de hond te belonen wanneer hij niet trekt. Beloon het gewenste gedrag en negeer het ongewenste gedrag. U wilt dat de hond netjes meeloopt aan een ontspannen lijn en dit zijn dan ook goede beloningsmomenten. Het belangrijkste is dat u de U-lead en Halti-Harnas ziet als een tijdelijk trainingshulpmiddel.
Het gebruik van een clicker
Een clicker is een hulpmiddel om je hond te kunnen belonen. Deze zou je bijvoorbeeld in kunnen zetten bij de training. Het is echter wel belangrijk om de clicker eerst goed te introduceren bij je hond. De hond moet namelijk leren dat de clicker een voorspeller van een beloning is. Dit doe je door het geluid van de clicker gedurende de eerste periode te laten volgen door iets lekkers. Wanneer de hond dit begrijpt, kun je de clicker heel makkelijk gebruiken om goed gedrag van de hond te belonen. Het voordeel van een clicker is dat je het moment van belonen heel nauwkeurig kunt timen. Wanneer je bijvoorbeeld eerst een beloning uit je zak moet halen, ben je vaak te laat en beloon je in feite alweer ander gedrag.
Let op: Een click betekent altijd iets lekkers, dus ook als je per ongeluk clickt!
Gebruik van een slipketting en prikband wordt sterk afgeraden!
Een slipketting en prikband wordt sterk afgeraden, omdat deze de hond ongemak en pijnprikkels geven. Hierdoor zullen ze wellicht wat minder geneigd zijn om te trekken, maar ook bij het gebruik van deze middelen zal de hond niet leren om te wandelen met een slappe lijn en zijn daarom ongeschikt om het trekken af te leren.
Het kan moeilijk zijn om het trekken aan de riem helemaal af te leren. Je moet namelijk heel consequent zijn en veel geduld hebben. Lukt het je zelf niet? Dan kunnen we samen met privéles aan de slag om jouw hond het meelopen aan de slappe lijn aan te leren!